De kracht van het meekijken
Bijna dagelijks brengt Baba mij, omdat ik dat graag wil, via gesprek en beeld op de hoogte van de omstandigheden in Mali en op Hère Bugu en haar omgeving. De hoeveelheid ellende die zich daar over de mensen uitstort is voor mij nauwelijks te bevatten, laat staan uit te houden.
Daar moet ik wel bij zeggen dat ik vanuit hier, voor een groot deel verstoken ben van de kracht, de humor en de wonderen die in alle omstandigheden ook meespelen. En die ik zo goed ken van mijn verblijf daar. Maar op afstand is het elke keer opnieuw een uitdaging om te luisteren, diep te luisteren, niet weg te duiken, niet te verharden, niet te oordelen, niet onverschillig of juist emotioneel te worden maar om mee te kijken en de onmacht in mezelf uit te houden. Het onverdraaglijke te verdragen. Hoe ik dat doe? Baba doet het me voor, al jaren.
Meekijken!
Baba vertelt me regelmatig dat de realisatie van Hère Bugu en onze onvoorwaardelijke steun daarin, hem sterk maken en ondersteunen om de moed er in te houden. Er wordt ‘meegekeken’ en dat voelt hij heel goed.
Maar Baba is ook sterk en wijs en hij is zich zeer bewust van de grote en machtige bewegingen die in de hele wereld plaatsvinden en die overal en in verschillende verschijningen, op ons afkomen. Dat blijkt telkens weer in onze gesprekken.
Als ik hem direct de vraag voorleg hoe hij het uithoudt om het onverdraaglijke te verdragen zegt hij:
- Zorgen dat je eigen innerlijk op orde is en je met tegenwoordigheid van geest, wakker aanwezig bent.
- Met grote aandacht en interesse, zonder vooroordeel, zonder je eigen mening te laten meespelen, luisteren naar mensen en situaties ook als ze het tegendeel zijn van alles wat je zelf nastreeft. Accepteer wat ‘is’, dat is je uitgangspunt, je vertrekpunt.
Ja, dat is hoge kunst maar het valt te leren. En we hebben dat nodig.
Ondertussen is Baba voortdurend bezig met het aansporen en aanmoedigen van grote groepen mensen om zich heen om zich niet te laten ontmoedigen want er is altijd hoop. Hij doet dat vanuit de ervaring dat met de kracht van positieve energie bergen verzet kunnen worden om je heen en in jezelf. Meekijken met de ander en ook meekijken met jezelf dus.
De foto’s uit het verslag hieronder zijn van de afgelopen 7 weken
Moringa
Half juli koopt Baba 200 nieuwe moringaplanten. Jarenlang hadden we een goed plantage van moringabomen. De bladeren werden vooral gebruikt als natuurlijk antibioticum in het veevoeder. Maar na 10 jaar brak er een schimmel uit en moesten de boompjes gerooid worden en het land een tijd braak liggen. Na lang zoeken vond hij een kweker waar hij nieuwe plantjes kon kopen maar dat was midden in gevaarlijk gebied. Gelukkig liep alles goed af.
2 weken later
*******************************
De pop
21 juli wordt eindelijk, na lang gedoe bij de douane, de doos bezorgd met kralen voor de armbandenvrouwen en de babypop voor Miriam. Een roze pop, dat wilde ze want “zwart hebben we hier al genoeg”. Een lang gekoesterde wens ging daarmee voor haar in vervulling. De naam die ze aan de pop gaf is, hoe kan het anders, ‘Yvonne’ en Miriam heeft zelf een bed voor haar gemaakt.
*******************************
Oorlog
Tussen al het nieuws komen er ook steeds berichten door over plunderingen en aanvallen op dorpen in de Dogon, zo’n 60 kilometer van Hère Bugu en ook dichterbij. De aanvallende partijen komen uit verschillende groeperingen, leger, russen, terroristen, criminelen, selfdefense groepen enzovoort, de chaos is compleet en wreed. Dat maakt het leven onvoorspelbaar.
ik plaats hier geen foto’s want ze zijn altijd ontmenselijkend
*******************************
De bouw
Op Hère Bugu wordt heel erg hard gewerkt aan de restauratie van het schoolgebouw. Er moest in juli nog een enorm betonnen dak op voordat de regens losbarsten en dat lukte. Voor het eerst is er een betonmolen gehuurd omdat bij de grote hitte het werk anders te zwaar wordt.
Vóór de school komt een grote overkapping voor buitenonderwijs en daarnaast een grote omheinde speeltuin voor kinderen van Hère Bugu en uit de omgeving
******************************
De overstroming
Dan na maanden van hitte begint de regentijd met zware regenbuien. Maar de buien worden sterker en sterker. Op 2 augustus heb ik Baba aan de telefoon. Hij staat onder een afdakje en laat me de situatie zien van de binnenhof van zijn huis.
Hier heb ik Baba nog aan de telefoon, langs de muur zie je het water op de binnenhof naar beneden kletteren. Dan komt er een grotere golf water van buiten naar binnen denderen en de verbinding wordt verbroken.
Baba brengt zijn dochter in veiligheid. Ze heeft Baba gevraagd mij door te geven dat Yvonne,
(haar pop), gered is.
in de daaropvolgende dagen gaan de overstromingen in het hele land door, ook de hoofdstad Bamako wordt zwaar getroffen.
Baba neemt meteen het initiatief voor actie, zonder de benodigde hulpmiddelen zet hij iedereen aan het werk vanuit zijn functie als voorzitter van ” het huis van de samenwerking”. De mensen werken dag en nacht, ook maaltijden moeten verzorgd worden. Weken en dagen zijn ze bezig met het leegscheppen van de rioolachtige, verstopte kanalen die de overstromingen veroorzaken. De burgemeester en consorten hebben zich verschanst in hun huizen en laten zich niet zien. De oude, nog intacte, traditionele structuren, van voor de kolonisatie waar we op Hère Bugu ook gebruik van maken, treden weer in werking.
de markt moet door functioneren
ook de vrouwen doen mee
******************************
Cadeaus
Terwijl dit alles speelt wordt Baba naar Hère Bugu geroepen. Daar is alles redelijk goed gegaan want er waren afwateringskanalen aangelegd over het hele terrein.
Er zijn vertegenwoordigers gearriveerd van een ontwikkelingssamenwerking organisatie die zijn aandacht opeisen. Ze willen iets goeds doen voor arme mensen. Hun oog was gevallen op onze Peulen. Deze mochten twee jongeren uitkiezen onder hun geledingen waarvan de één een fiets zou krijgen en de ander een naaimachine. Ook zouden ze een opleiding daarbij krijgen van een paar dagen. De Peulen wezen deze hulpverlening af en stelden voor dat de kinderen van Seydou hiervan zouden profiteren. Seydou, onze conciërge, een Dogon, heeft een moeilijke relatie met de Peulen en dit was een vriendschappelijke geste naar hem toe. Toen Baba van dit alles op de hoogte werd gesteld heeft hij gevraagd of de organisatie in de huidige situatie op een zinvollere wijze hun hulp ter beschikking kon stellen bijvoorbeeld door de aanschaf van scheppen. De mensen van de ontwikkelingsorganisatie gaven aan dat dit niet in hun programma paste. Baba kwam naar Hère Bugu om in aanwezigheid van de pers de cadeau’s in ontvangst te nemen. Oumou, de dochter van Seydou heeft nu een fiets. En kleine Baba (10 jaar) heeft een naaimachine met een paar lappen stof. Dit voorval is een goed voorbeeld hoe moeilijk het is voor organisaties om ter plaatse bottum-up te werken. De bedoelingen zijn ongetwijfeld goed maar de uitwerking mist zijn doel en verliest het respect van de doelgroep.
******************************
De zebravink
Toen de regens wat verminderden kwamen, waar iedereen bang voor is, de vogelzwermen. Zwermen die van die prachtige formaties maken in de lucht en die we allemaal zo mooi vinden. Maar dan dalen ze neer, met miljoenen en verwoesten in enkele minuten de akkers, erger en sneller dan de terroristen dat kunnen. Wanhoop alom. Veel mensen hebben een klein akkertje voor hun eigen graan waar ze een heel jaar van moeten eten. Ook Baba en zijn familie. De vogels laten niets over.
Vroeger werden deze vogels, het zijn zebravinken, gevangen door witte handelaren met grote netten op hun witte 4wheeldrives en dan verscheept tot over de hele wereld. Nu worden ze lokaal gevangen en gaan in de pan en geven voorlopig vervangend voedsel.
te koop in Nederland voor in een kooitje, 5 euro per stuk
De kinderen van Baba’s familie, trommelen dag in dag uit op hun lege watertankjes, slaan met deksels, blazen op fluitjes, schreeuwen hun kelen schor, zonder resultaat
De volwassenen hebben een andere oplossing. Ze vangen de vogels en in veel families is de graanmaaltijd vervangen door de gebraden vogels. Per persoon vangen ze 200 tot 500 per dag.
Niet in een kooitje maar in de pan. (niet in de grandfamille van Baba)
******************************
De auto’s
Onze gele kanjers hebben zwaar te lijden onder het geploeter door de zwarte modder en het water. Het eerste vallen de remschijven uit, er moet voortdurend gezocht worden naar onderdelen, elke dag is een avontuur.
******************************
Een ram die geluk brengt
Hère Bugu heeft een nieuwe ram gekregen, een heel bijzondere. Zie het zelf!! Hij moet geluk brengen.
******************************
Vierhonderd meisjes
Mopti loopt vol met vluchtelingen waaronder heel veel jonge meisjes die niets te doen hebben en het gevaar lopen in de prostitutie te belanden.Midden in de chaos weet ‘Baba Hère Bugu’ zoals hij genoemd wordt, raad. Ze kunnen niet allemaal naar Hère Bugu komen. Daar lopen al toneelgroepjes met kinderen uit de omgeving. Hij krijgt de beschikking over een aantal schoollokalen, en verzamelt een groep vrijwillige vrouwen en mannen om aan de slag te gaan met een traditioneel ambacht waarvan de patronen onder andere gebruikt worden voor het tatoeëren.
Een paar weken duurt de cursus tot de scholen weer beginnen eind september.
Hierboven klikken, dan zie je het filmpje waarin hij vertelt dat aan het eind uit elke klas 10 meisjes een dag naar Hère Bugu mogen komen om daar met de meisjes van de Peulen, die meester zijn in tatoeage, hun kunsten uit te wisselen. Ook weer een geniaal verzusteringsidee.
******************************
Hère Bugu in het groen
Een enorme groeispurt door de regen vond plaats op Hère Bugu. Mais, pepers, moringa, uien, bonen. En na de verbouwing van de school en de installatie van de kinderspeeltuin wordt nu begonnen met de hangar voor de wevers, ook weer een groot project.
Baba en Morre tussen de mais
in de verte het medisch centrum, op de voorgrond het melkverwerkingsbedrijfje
******************************
Here Bugu streeft er met succes naar om de institutionalisering van de humanitaire hulp buiten de deur te houden en daarvoor in de plaats te bouwen aan de ontwikkeling van een levendige, lokale gemeenschap die zichzelf vormgeeft en verder uitbreidt.
******************************
Inschrijven
Altijd op de hoogte blijven? Schrijf je in en ontvang bij elk nieuwe artikel een e-mailbericht.