Opleidingen en bedrijfjes
Op Here Bugu worden al dertien jaar kortdurende opleidingen gegeven aan jonge mensen in verschillende handvaardigheden. Sommige van die opleidingen monden uit in kleine ‘aspirant ondernemingen’, beschermd en begeleid door Stichting Rondom Baba. De eventuele winst die gemaakt wordt, wordt geherinvesteerd of vloeit terug naar het moederproject Here Bugu. Zo wordt er onder anderen kippengaas geproduceerd, koeien en schapen gefokt, is er een kippen en parelhoenderfarm, worden er leren tassen gemaakt, katoen geweven en zijn er 16 vrouwen die onze prachtige armbanden maken. Deze armbanden worden in Nederland verkocht door Return to Sender.

Het doorbreken van de vicieuze cirkel van de armoede
Een bedrijfje opzetten is in Mali om verschillende redenen een hachelijke onderneming. Er komt zeer veel bij kijken voor de deelnemers. Er worden verschillende talen gesproken, weinigen kunnen lezen of schrijven, krachtige culturele waarden en normen belemmeren de samenwerking, de corruptie en jaloezie uit de omgeving is enorm. Juist daarom zijn deze activiteiten een belangrijke bron voor leerdoelen en ontwikkeling. Daarnaast zijn er de problemen om aan grondstoffen te komen. Import van bijvoorbeeld het staaldraad voor kippengaas ligt stil door Covid, er is stagnatie bij de fabrieken in Tsjechië die onze kralen maken, de markten waar leer wordt ingekocht worden geterroriseerd, de katoenplantages waar de katoen voor de wevers ingekocht wordt, liggen stil door de oorlog. Door de slechte wegen en de oorlog wordt het transport steeds moeilijker. En tenslotte wordt het in Mali steeds heter door de opwarming van de aarde. Het is zwaar werken bij temperaturen boven de 40 graden.

De armbanden
Het meest succesvol is ons armbandenproject. In 2015 besloten de Nederlandse vormgeefsterLaura de Monchy en ik om door de straatarme vrouwen in Mali armbanden te laten maken. Laura ontwerpt de motieven die we omzetten in patronen. De vrouwen rijgen de armbanden vanaf deze patronen met de prachtige ambachtelijke kralen die uit glasfabriekjes in Tsjechië komen.

Om een houten mal rollen ze gedroogd palmblad. Om het palmblad wikkelen ze stroken stof van afgedragen pagnes (de lappen stof die ze als rok om zich heen wikkelen). Aan de binnenkant komt een strook skai en daaroverheen worden de patronen ingeregen. In de afgelopen 6 jaar werkte ik met de vrouwen aan de verbetering van de kwaliteit. Daardoor leren zij en ik over de vele misverstanden in de communicatie die veroorzaakt wordt door het verschil in cultuur. Door het opgebouwde vertrouwen en de inkijkjes die ik krijg in hun leven, krijg ik de mogelijkheid samen met hun het proces in te gaan naar verbetering van hun leefsituatie. De productie staat op deze manier ten dienste van de missie van Stichting Rondom Baba: werken aan duurzame ontwikkeling van de leef- en werkomstandigheden van de extreem armen.

zo werden ze vroeger aan de toeristen verkocht

Overwinnen van hindernissen
Voor de binnenkant van de armbanden worden stroken katoen gebruikt van gedragen pagnes. Deze omslagrokken spreken een eigen taal. Een taal die ik niet versta maar waar ik zelfs het bestaan niet van wist. Want in dit soort geheimen ben ik pas na jaren, toen ik het vertrouwen verdiend had, ingewijd. Zo zijn er pagnes die je draagt als je ongesteld bent, huwbaar bent of juist oud. Kleuren, motieven van de stof en manier van wikkelen hebben een betekenis. Als je heel arm bent is datgene wat je hebt van grote betekenis en waarde.

Toen onze armbandenvrouwen steeds meer pagnes van gewassen, soepele stof nodig hadden begon dat op te vallen. Er ontstond een rumoer dat wij uit waren, en misschien ik wel in het bijzonder, op de ziel van de vrouwen die nog in de pagnes zou zitten. Van het ene moment op het andere blokkeerde de productie. Het duurde even voordat ze het probleem durfden te vertellen. Een oude wijze oom van Baba is met de vrouwen gaan praten, in een kring onder een boom. De onrust hierover lijkt te zijn geweken maar het wachten is op het volgende obstakel. Want die obstakels horen bij het proces van oude overleveringen die nieuwe ontwikkelingen dwars zitten.

Bijzonder afscheid dit jaar van Anya, armbandenvrouw. Op het platteland van Mali wordt geen afscheid genomen en al helemaal geen emotie getoond. Het overkwam ons en de omstanders keken dan ook verbaasd toe.

Return to Sender viert feest
Return to Sender, een initiatief van Katja Schuurman, bestaat 15 jaar. Sinds vijf jaar verkopen zij in Nederland de armbanden van onze vrouwen. Return to Sender heeft als missie om met eerlijke en duurzame handel vrouwen te helpen een leven voor zichzelf en voor hun familie op te bouwen. En daar hebben wij, Rondom Baba en Return to Sender elkaar gevonden. Door de samenwerking bespreken we ook de problemen die we allemaal tegenkomen bij deze missie. Stichting Rondom Baba kan zo in het zichtbaar maken van deze problemen ook nog een extra rol spelen.

De vrouwen van de armbanden in de spotlights
De vrouwen hebben het moeilijk. Door de oorlog kunnen de mannen het land niet meer bewerken en is er geen eten. Zij zijn volledig kostwinnaar geworden voor hun grote gezinnen. Er worden echter nog niet genoeg armbanden geproduceerd en verkocht om volledig in hun levensonderhoud te kunnen voorzien. Daar wordt aan gewerkt.

Als de akkers geoogst zijn verzamelen onze vrouwen in de brandende zon de laatste rijstkorrels, het zogenaamde ‘aren lezen’ zoals van Gogh het nog schilderde.

Return to Sender gaat de vrouwen een extra boost geven met het geld dat ze a.s. zaterdag 12 juni verdienen met de online viering van hun 15 jarig bestaan.
Baba en ik maken, samen met de vrouwen, een plan voor de besteding van dat extra geld. Voor elke vrouw komt een bedrag beschikbaar waarmee wij iets kunnen aanschaffen waarmee zij duurzaam voor extra inkomen kunnen zorgen. Dat loopt uiteen van een kleine koelkast om ijs te maken en te verkopen, een klaptafel met kruiderijen voor de verkoop, een handkar voor goederentransport en zo meer.
Zin en tijd om er meer over te weten?